De vijf verschillende fases
De groei van het bedrijf kan verlopen via de volgende fases:
1
Pioniersfase
In de opstart- of pioniersfase is de ondernemer meewerkend voorman. Er is weinig geformaliseerd. Markt- en productgerichtheid spelen een grote rol. Het bedrijf bruist van creativiteit en energie. Het team is vooral bezig met strategie en positionering. Doel is het bestaansrecht van het bedrijf.
2
Organisatiefase
Vanaf ongeveer 8 medewerkers voelt de ondernemer de behoefte om een organisatie te bouwen. Vaak nog als een neventaak omdat hij het enorm druk heeft met verschillende aandachtspunten. Hij moet steeds meer managementprocessen opstarten en zaken vastleggen. Zijn rol verandert in die van ‘manager’. Voor veel ondernemers is dat een lastige fase. Ze willen liever goede creatieve ideeën realiseren. Leidinggeven vraagt andere vaardigheden van de ondernemer.
3
Managementfase
In de managementfase staat de ondernemer er niet meer alleen voor. Managers doen hun intrede. Als eerste vaak op financieel en IT-gebied. Maar ook voor marketing en HR. Wat de ondernemer eerst zelf deed, is nu een fulltime functie voor een manager. Geen gemakkelijke fase: meer drukte, toenemende kosten, hogere complexiteit en marges die onder druk staan.
4
Delegeerfase
Vanaf 50 man personeel is het managementteam vaak compleet. Het bedrijf belandt nu in de delegeerfase. Daarmee dient de volgende uitdaging zich aan. De ondernemer moet de meeste beslissingen aan zijn team overlaten. Meer dan ooit moet de ondernemer gaan leiden, in plaats van managen.
5
Standaardisatiefase
De standaardisatiefase is de optimale fase voor groei. Om die groei door te maken, moet het bedrijf gaan standaardiseren. De uitdaging in deze fase: schaalbaarheid en standaardisatie, zonder bureaucratie. De ondernemer werkt vooral aan de toekomst van de organisatie.
Ondernemer is Bottleneck
Aan het eind van iedere fase is de ondernemer vaak zelf de bottleneck. In de pioniersfase draait alles om hem en is er weinig geformaliseerd. Om in de volgende fases te komen, moet de ondernemer steeds meer gaan delegeren en taken aan anderen overlaten. Hij ontwikkelt zich van meewerkend voorman naar manager tot leider. Dan heeft hij weer volop ruimte om te experimenteren en nieuwe groeipaden te ontwikkelen.
Persoonlijk ontwikkelproces
Iedere fase vraagt om andere kwaliteiten van de ondernemer. Het groeiproces van het bedrijf is ook een persoonlijk ontwikkelproces van de ondernemer. Om te groeien moeten ondernemers niet alleen investeren in het bedrijf, maar juist ook in zichzelf als persoon en ondernemer. Je karakter, competenties en ambities: iedere ondernemer reageert anders op de groei van de onderneming. Houd jezelf daarom af en toe een spiegel voor. Kijk of het bedrijf en de richting nog past bij jouw ambities en bewaak de balans tussen je persoonlijke belang en het bedrijfsbelang. Met dit inzicht kun je actie nemen op zaken die moeten veranderen. Zo groeit je ondernemerschap mee met je bedrijf.
"Structuur volgt strategie."
Ondernemers moeten eerst hun strategie bepalen en vervolgens een organisatiestructuur ontwerpen om deze uit te voeren. Te vaak wordt strategie in de bestaande structuur gedwongen met voorspelbaar slechte gevolgen.